Guossástallan loahpahuvvui Banská Štiavnicas

Dien gávpogis lea hui stuora alumiidnaindustriija man oamasteaddji lea sihke Norsk Hydro ja Orkla, mat maiddái leat háhkan dohko teknologiija.

Banská Štiavnica oaččui gávpotárvvu 1238:s, muhto doppe leat ássan olbmot juo ovdal Kristusa riegádeami. Gávpot lea huksejuvvon báikái gos dološ áigge lea duoldan stuora vulkána, ja gávpot ásahuvvui diesa dan dihte go dan báikki eatnamis gávdne golli ja silbba. Boares gávpotoassi lea bures várjaluvvon, ja dat biddjojuvvui UNESCO máilmmiárbelistui 1993:s.

Kulturárbbi suodjaleapmi

Gonasbárrii sávve buresboahtima ráđđeviesus, ja doppe lávllui ruvkebargiid lávlunjoavku sudnuide. Das vázze mátkkálaččat gávpoga dávvirvuorkái, mii lea oassi Slovakia ruvkemuseas. Dávvirvuorkkás leat dáidagat gitta 1200-logu áiggis. Sii leat mielde kultursuodjalanprošeavttas man ulbmil lea ásahit divohaga gos sáhttet divodit ja ortnegii oažžut boares girjjiid, dokumeanttaid, maleriijaid ja eará dáiddalaš dávviriid. Eanas oasi prošeavttas ruhtaduvvo EØS-doarjagiiguin.

Gonagas ja Dronnet beasaiga maid fitnat boares šloahtas Starý zámok. Maiddái doppe leat ollu dávvirat mat leat divoduvvon norgga EØS-doarjagiiguin.

Ealli muorraduddjonárbevierru

Banská Štiavnicas eallá maid árbevirolaš muorraduddjon. Čájáhus Bethlehem lea okta Slovakia stuorámus čájáhusain, ja das leat sullii 800 govvosa duddjojuvvon muoras. Čájáhusa dáiddárat čájehedje báikki Gonagas Haraldii ja Dronnet Sonjai. Čájáhusa viidodat lea 21 x 2,5 mehtara.

Sii boradedje almmolaš lunšša Svätý Anton šloahtas. Doppe lea maid boares bivdomusea, ja maŋŋil lunšša beasai Gonagasbárra earet eará geahččat bivdofálliid.

Žiar nad Hronom fitnodaga guossis

Žiar nad Hronom lea industriijagávpot gos ásset birrasii 20.000 olbmo, ja doppe leat maid norgga fitnodagat oamasteaddjin. Norsk Hydro oamasta 55 % alumiidnabuvttadanfitnodagas Slovalco, dat lea bargobáiki gos barget badjel 550 bargi. Hydro lea dáppe leamaš doaimmas 1994 rájes, ja buvttadeamis geavahit norgga teknologiija. Sii muitaledje Gonagassii ja Dronnegii fitnodaga birra ja čájehedje sudnuide fabrihkkahálla ovdal go mátkkálaččat vulge viidáseappot Sapai.

Orkla-konsearna válddii badjelasas Sapa Profily fitnodaga 2008:s, ja doppe ráhkadit eanet go 7000 iešguđetlágan almumiidnabiergasiid. Fitnodagas barget 350 bargi, muhto leat dál ožžon doarjaga viiddidit fitnodaga. Vuođđogeađgi biddojuvvui odne, ja Gonagasbárra ja Presideantabárra čalmmustahtte ođđa fabrihka álggaheami.

Die lei maŋemus oassi guossástallanmátkkis Slovakias. Veaigin odne váldiba Gonagas ja Dronnet earu Presideanttain Gašparovič ja su roavváin Gašparovičová sierra seremoniijas mii almmolaččat loahpaha guossástallama.