Stáhtaguossástallan Kinas

Gonagasbára fárus dán guossástallanmátkkis leaba olgoriikaministtar Ine Eriksen Søreide ja ealáhusministtar Torbjørn Røe Isaksen. Delegašuvdnii gullet maid badjel 300 olbmo geat ovddastit norgga ealáhusaid. Dat lea stuorámus norgalaš ealáhusdelegašuvdna mii goassege leamaš.

Vuosttaš beivviid čađahuvvo guossástallan Dunhuang gávpogis, mii lea Gansu-provinssas Oarje-Kinas. Dunhuang birastit sáttovárit – dat lea  šattolaš báiki Taklamakan ja Gobi sáttomehciid gaskkas. Eai leat galle eará báikki olles Kinas gos beaivváš báitá eambbo go doppe, ja odne beasaiga ge Gonagas ja Dronnet fitnat dien báikki stuora beaivvášfápmorusttega geahččamin.

Ođasmahtti energiija

Dunhuang beaivvášpárka lei Kina vuosttaš stuora beaivvášfápmorusttet dalle go dat rahppojuvvui 2010:s. Dat lea vuosttaš kiinnálaš ja asiáhtalaš elfápmorusttet mii ráhkada energiija 24 diimmu jándoris beaivvášenergiijas sáltetoardnas. Diet rusttet addá dal elrávnnji 200 000 olbmui.

Gonagasbárra guossin stuora beaivvášfápmorusttegis olggobealde Dunhuang. Govva: Heiko Junge, NTB Scanpix

Koalla lea ain hui dehálaš energiijagáldu Kinas, muhto doppe investerejit čađat ollu resurssaid ođasmahtti energiijai ja birasseasti teknologalaš čovdosiidda. Kina okto investerii badjel beali buot ođđa beaivvášfápmorusttegiin 2017:s, ja lea ge dál dat riika mii lea njunnošis máilmmiviidosaš dálkkádatsoađis.  Dat ahte Kina, gos ásset badjel 1,4 miljárda olbmo, lihkostuvvá olahit diekkár stuora áŋgiruššamiid, lea áibbas  guovddážis jus máilbmi oppalaččat galgá nagodit olahit nana guoddevaš mihttomeriid.

Guoddevašvuođa oahppu

Dan maŋŋil manne guossit Dunhuang stuorámus mánáidgárdái.  Vestlándda Allaskuvllas ja kiinnálaš universitehtain lea ollu jagiid juo leamaš viiddis ovttasbargu mii guoská mánáidgárddiid kvalitehtii ja oahpahussii.  Allaskuvla lea ovttas Beijing Normal University čađahan dutkanprošeavtta oarjin Gansu provinssas, ja odne lágiduvvui seminára mii galgá čalmmustahttit viidát ovttasbarggu dieinna provinssain.

Gonagasbárra beasaiga oaidnit mánáidgárddi doaimmaid. Govva: Heiko Junge, NTB Scanpix

Kiinnálaš ja norgalaš dutkit juogadedje vásáhusaid ja máhtu, earet eará dan hárrái mot mánáidgárddit sáhttet leat reaidun bargat dásseárvvuin ja oažžut eanet nissonolbmuid bargoeallimii. Besse maid gullat «Guoddevašvuođa oahpu» prošeavtta birra. Nana guoddevaš ovdáneapmi lea áigeguovdil birassuorggis, ja lea maid dehálaš prinsihppa kultuvrra ja ealáhusaid ovddideamis.

Mánáidgárddi mánát ledje ráhkadan čájáhusa Gonagassii ja Dronnegii. Sii dánso iešguđetlágan našunálabiktasiiguin ja elliidhámiiguin. Govva: Heiko Junge, NTB Scanpix

Almmolaš mállásat

Dunhuang lea guhtta diimmu ovddabealde Norgga áiggi, ja doppe lea juo eahket. Álgočoahkkima maŋŋá leaba Gonagas ja dronnet juo mannan almmolaš mállásiidda Gansu provinsaeiseválddiiguin.

Kulturguovddáš

Ihttá prográmmas lea kulturárbbi suodjaleapmi, go Gonagasbárra galgá fitnat Moago-bákteráiggiin olggobealde Dunhuang. Dat leat UNESCO máilmmiárbelisttus, ja dain báktelanjain lea máilmmi stuorámus buddhismmalaš dáiddačoakkáldagat.

Turisma lea Dunhuang deháleamos ealáhus, ja gávpot bargat áŋgirit ovddidit dien suorggi nanu guoddevaš ealáhussan.

Okte lei Dunhuang dehálaš bisánanbáiki Silkegeainnu mátkkálaččaide. Dál gávdnet ollu turisttat geainnu deike. Govva: Heiko Junge, NTB Scanpix

 
Kultuvrra lonohallan ja oktavuođat rastá riikkarájiid lea guovddážis, ja 2016:s ásahuvvui Dunhuang International Cultural Expo kulturfestivála, jahkásaš dáhpáhussan – mii galgá eandalii deattuhit Silkegeainnu kultuvrra ja riikkaid maid čađa diet geaidnu manai.