Finai maŋemus stáhtaráđi báikkis

Geassemánu 7.beaivvi 1940 iđđes árrat guđiiga Gonagas ja Ruvdnaprinsa Trangenbartta Báhccavuonas, gos soai leigga leamaš miessemánu 2.beaivvi rájes. Bismagárdimis Romssas čoahkkaneigga soai dalle Ráđđehusain maŋemus stáhtaráđđečoahkkimii Norgga eatnamis guhkes áigái.

Ledje guhkes ráđđádallamat, muhto sii ledje juo dahkan dan lossa mearrádusa. Norgga militeara fápmu ii nagodan šat soahtat, ja goappešagat fertiiga báhtarit eret Norggas ovttas Ráđđehusain, ja joatkit vuostálastima Englánddas. Dan sii fertejedje dahkat danin vai ii Gonagas iige Ruvdnaprinsa iige Norgga Ráđđehus šaddan duiskalaččaid gaccaid sisa.

"Hirpmus lossat, muhto sávan ahte min válljen lea riekta", čálii Gonagas Haakon iežas rohkosgirjái.

Eksiila dilis

Eahkes sii manne unna fatnasažžii mainna sáhtostedje sin eŋgelas Devonshire fatnasii mii lei juo vuordimin sin. Gonagas Haakon čálii maŋemus sániid iežas beaivegirjái ná:

Dii. 20. Vulggiimet ja oidnen Norgga maŋemus gearddi.

Suoidnemánus, go eksiilaráđđehus lei ásahuvvon Londonii, de doalai Gonagas Haakon radiosártni maid BBC sáddii: "Norgga nissoniidda ja dievdoolbmuide":

Sávan ja jáhkán ahte buohkat ipmirdit man stuora ášši munnje lei dahkat dan mearrádusa; ahte guođđit riikka, gos mun 35 jagi lea ássan ja eallán álbmogiin ovttas, ja gos mun lean nu lihkolaš leamaš. Juste dál, go Norgga álbmot gillá ja lea deaddeluvvon duolmmasteaddji juolggi vuollái, livččen hálidan leat dan riikkas ja vásihit daid ruovdegarra áiggiid ovttas iežan álbmogiin.

Muhto almmatge sávan váimmustan, ahte Norgga álbmot ipmirdivččii mii lei vuođđun dasa go mun šadden válljet eará báikái vuolgit, gos mii sáhttit joatkit iežamet barggu ahte oažžut min riikka fas friddjavuhtii.

Muhto vihtta jagi maŋŋá...

Ihttin, sotnabeaivvi geassemánu 7.beavvi lea 75 jagi gollan dan rájes Gonagas Haakon ja Ruvdnaprinsa Olav fertiiga guođđit min riikka. Ja lea maid beaivvát ala 70 jagi dan rájes Gonagas Haakon fas máhcai Norgii, ja nu maiddái Ruvdnaprinseassa Märtha, Prinsa Harald, Prinseassa Astrid ja Prinseassa Ragnhild.

Dat muitojuvvo lágidemiin Oslo Ráđđeviessošiljus, ii nu guhkkin eret dan báikkis gos Gonagas Haakon dolin lávkii gáddái. Goasii buohkat Gonagas Olava maŋisbohttiin galget leat mielde dien muittašeamis, dan báikkis gos Gonagas Olav bázzi – Mann og bauta , maid Olav Orud lea ráhkadan, galgá rabastuvvot.