Njuike váldosisdollui

Norgga luondu dáiddahámis

Majestehta Dronnet čájehii Australia gehččiide odne dáidaga man inspirašuvdnan lea Norgga luondu, ja Majestehta Gonagas lei guossin mariinna oahppoguovddážis. Muhto árabut odne lei sudnos čoahkkin Australia eamiálbmogiid ovddasteddjiiguin.

25.02.2015

Australias leat ássan olbmot badjel 50 000 jagi, ja aborigiinnat ja Torres Strait Islander-álbmot leat dat olmmoščearddat mat gullet kultuvrraide mat leat guhkimusat ceavzán máilmmis. Ovdal go eurohpálaččat ásaiduvve dohko, de hupme Australias sullii 250 iešguđetlágan giela. Dál leat badjel 100 giela juo jávkan, ja vel 119 lea áitojuvvon gielat. 2011:s lei álgoálbmogiid lohku sullii 3 % ollislaš Australia olmmošlogus.

Maŋemus 10- jagiin lea leamaš buorre ovdáneapmi, earet eará danin go eamiálbmogiid eanavuoigatvuođat leat lágalaččat dohkkehuvvon.

National Centre for Indigenous Excellence (NCIE)

Skuvlavázzin ja bargomárkan lea oassi hástalusain mat álgoálbmogiin leat dál. NCIE fállá sihke sosiálalaš aktivitehtaid ja oahppo -ja ovdánanprográmmaid. Ulbmilin lea veahkehit čehpiid ovdánit ja ásahit vejolašvuođaid nuorra aborigiinnaide ja Torres Strait Islander álbmoga nuoraide.

Fálaldat čuovvu njeallje bálgá:

  • Oahppan ja innovašuvdna – ovddidit hutkáivuođa, doaibmaálggahanmiela ja nuorra jođiheddjiid
  • Falástallan ja veajuiduhttin – láddadit ja ovddidit taleanttaid ja nákcennávccaid
  • Dáidda ja kultuvra – movttiidahttit hutkáivuođa ja ovddidit álgoálbmogiid kultuvrii gullevaš idetitehta
  • Dearvvašvuohta ja buresbirgen – movttiidahttit buresbirgemii ja dearvvašlaš eallingeidnui

Gonagas Harald ja Dronnet Sonja finaiga odne Redfern guovddážis ja beasaiga gullat guovddáža birra ja beasaiga ságastallat álgoálbmogiid ovddasteddjiiguin sin dilálašvuođa birra Sydney gávpogis. Gonagasbárra beasai maid oaidnit árbevirolaš dánssa ja beasaiga máistet Australia smávva láibebihtážiid máisttuiguin, maid guovddáža studeanttat ledje ráhkadan.

HMAS Watson

Maŋŋil almmolaš lunšša New South Wales Government House nammasaš gárdimis, gos oassestáhtaguvernøra David Hurley ja Lady Hurley leigga guossoheaddjin, vulggii Gonagas Harald HMAS Watson oahppoguovddážii. Dat lea Australia mariinna deháleamos oahppoguovddáš, mii fállá sihke oahpu ja hárjehallama skiipahálddašeamis, navigeremis, vearjosystemain ja taktihkas, ja dasa lassin maiddái jođiheamis.

Kongsberg lea dien guovddážii doaimmahan máŋga simulatuvrra, maid sáhttá geavahit sihke navigeren hárjehallamiidda ja taktihkalaš operašuvnnaide. Dat gullá dan oktavuhtii go Kongsberg maiddái lea ráhkadan sullasaš systemaid Australia Hobart-destroyaide, maid dál leat huksemin.

Gonagas Harald beasai ieš oaidnit movt diet simulatuvrrat doibmet – ja guovddáža olbmot ledje prográmmii bidjan Gonagasskiippa Sydney hámmanii dán oktavuođas.

Dronnet čájehii «Inspirational encounters»

Majestehta Dronnet presenterii iežas dáiddalaš govaid, maid vuođđun lea Norgga luondu. Daid son čájehii Contemporary Art Museas Sydneyas odne. Vuostáiváldin dilálašvuođas maid Norgga ambassáda ja ambassadevra Unni Kløvstad lágidedje, doalai Dronnet Sonja sáhkavuoru iežas dáiddalaš govaid birra, maidda son lea ožžon inspirašuvnna go lea vánddardan ollu váriin, vuvddiin ja mearragáttiin Norggas.

(…) Some of the magical and inspirational experiences I have had hiking in Norway, you find on display at this exhibition: Like the mountains and coastline in Hamarøy and Steigen in Northen Norway, the woods outside Oslo, and the magical island of Spitsbergen. The trip to this island far away in the Barents Sea formed the artistic and financial basis for the creation of the Foundation Queen Sonja Print Award.

Dronnet muitalii maid movt son ieš lea vásihan dáidaga, ja maid dat lea mearkkašan sutnje:

For me, art provides a refuge. A pause from our strictly-organised lives, where we can surrender ourselves to the unexpected, to the inexplicable. Where we can be challenged and find recognition. Art gives each of us the opportunity to interpret our lives – and to open doors to closed places in our minds, perhaps places we didn’t even know existed.

Dađistaga eanet norgalaččat liikojit mátkkoštit Australiai. Dronnet loahpahii sáhkavuoru dainna sávaldagain ahte ollu Australia olbmot maiddái gávnnaše geainnu min mearragáttiide:

In closing, I would like to express my hope that you some day will have the opportunity to experience the beautiful nature of Norway – and even the remote, exotic island of Spitsbergen. I promise you: It will be an experience for life!

 

Ihttin guođđá Gonagasbárra Sydney ja soai mátkkošteaba rastá kontineantta gitta Australia oarjjabeallái, oarjjabealoasi oaivegávpogii Perth, gos stáhtaguossástallan loahpahuvvo bearjadaga.

 

Gonagas Harald finai Australia mariinna hárjehallanguovddážis, HMAS Watson. Govva: Lise Åserud, NTB scanpix
Fáktadieđut

Fáktadieđut Australia birra

Oaivegávpot: Canberra
Stuorámus gávpogat: Sydney, Melbourne, Brisbane ja Perth

Viidodat:7 692 024 km² (Norga: 385 186 km²)
Olmmošlohku 2013: sullii 23 miljovnna
Almmolaš giella: Australia eŋgelasgiella

Stivren: Australia lea føderála stáhta mas leat 6 ovttastuvvon stáhta ja 2 territoria. Dat lea konstitušonála monarkiija mas lea parlamentáralaš stivrenvuohki, mii vuođđuduvvui 1901:s.
Stáhtaoaivámuš 2015: Dronnet Elizabeth II, gean ovddasteaddji lea Generálaguvernøra Peter John Cosgrove.

Norgga ja Australia gaskavuohta lea hui buorre, dan guovtti riikkas lea lagas ovttasbargu earet eará Ovttastahttojuvvon Našuvnnain (ON) ja Antárktis-traktáhtahoiddus.

Gávppašeapmi Australian lassána čađat, eanas lea Norgga gálvovuovdin. Leat birrasii 2000 Norgga studeantta Australias, ja árvvoštallojuvvo ahte birrasii 10 000 norgalačča ásset Australias.

Gáldu: Olgoriikkadepartemeanta (OD)

 

Juogat dán artihkkala Twitteris ja Facebookas:

Juogat dán artihkkala Twitteris Juogat dán artihkkala Facebookas