Norgga ledjon

Oažžun dihtii seammadássásaš norgga árvomearkaásahusa, mearridii Gonagas Oscar II ásahit nugohčoduvvon suverena norgga árvomearkka. Norgga Ledjon ásahuvvui Gonagasa 75 jagi beaivvi, ođđajagimánu 21. beaivvi 1904 ”mearkan daid beakkán muittuide mat leat čadnojuvvon Norgga Dološ Riikkaverjui”.

Seammaládje go ruoŧa Serafimerorden ja dánskka Elefantorden, de lei Norgga Ledjonis dušše okta gráda. Go dat ásahuvvui, de loahpahuvvui Serafimerortnega doaibma nugo uniuvdnariikkaid oktasaš suverena árvomearka.

Dat ođđa árvomearka dagahii digaštallama politihkalaš birrasiin. Stuoradikkis ovddiduvvui evttohus ahte riikkadiggi galggai buktit váidaga dasa go norgga árvomearkaásahus lei viiddiduvvon – muhto evttohus gahčai 54 jienain 62 jiena vuostá.

Hábmen

Norgga Ledjon árvomearkka násti (krasjan) lei gávccesárjját, emáljavilges, golleravddat greikka ruossa mas leat šelges jorbbat juohke geažis. Guovdu ruossa lei garrarukses globe mii lei čiŋahuvvon norgga riikkavearjjuin golle rieggá ja árvomearkka virjjiid siste.

Norgga Ledjon árvomearkka Stuoraruosa. Govva: Kjartan Hauglid, Gonagaslaš hoavva.

Árvomearka lea guhkedáleš rukses emálja medaljonga mas golle riikkaledjona birra lea gollegierdu. Árvomearkka báddi lei alit mas ledje rukses ja vilges sárgát ravddain.

Doaibmanjuolggadusat

Gonagas lei árvomearkka Stuorameasttir ja buot Prinssain geain lea norgga Truvdnui árberiekti, galggai leat Norgga Ledjon ja St. Olav Orden stuoraruossa.

Earret Prinssaid geain lea árberiekti, olgorit fyrsttaid ja stáhtaoaivámuččaid, de galggai Norgga Ledjon riddáriid lohku álo leat ráddjejuvvon 12 olbmui.

Jus galggai sáhttit vuostáiváldit Norgga Ledjon árvomearkka, de fertii leat juo vuostáiváldán St. Olavs Orden stuoraruossa ja maiddái fertii lean mearkkašahtti bures doaimmahan muhtun Stáhta njunuš ámmátdoaimma, dahje earaládje mearkkašahtti bures bálvalan váhneneatnama.

Juohkimat

Oktiibuot leat leamaš dušše oktanuppelohkái Norgga Ledjon riddárat:

• Gonagas Oscar II (ođđajagimánu 21. beaivvi 1904)
• Ruoŧa ja Norgga Ruvdnaprinsa Gustaf (ođđajagimánu 21. beaivvi 1904)
• Ruoŧa ja Norgga Prinsa Carl (ođđajagimánu 21. beaivvi 1904)
• Ruoŧa ja Norgga Prinsa Eugen (ođđajagimánu 21. beaivvi 1904)
• Ruoŧa ja Norgga Prinsa Gustaf Adolf (ođđajagimánu 21. beaivvi 1904)
• Ruoŧa ja Norgga Prinsa Wilhelm (ođđajagimánu 21. beaivvi 1904)
• Ruoŧa ja Norgga Prinsa Erik (ođđajagimánu 21. beaivvi 1904)
• Duiska Keaisár Wilhelm II (ođđajagimánu 27. beaivvi 1904)
• Østeriikka ja Ungarn Keaisár Franz Joseph I (cuoŋománu 5. beaivvi 1904)
• Danmárkku Gonagas Christian IX (čakčamánu 10. beaivvi 1904)
• Frankriikka Presideanta Émile Loubet (juovlamánu 1. beaivvi 1904)

Gonagas Oscar II ii boahtán goassege nu guhkás ahte beasai nammadit Norgga Ledjon riddáriid, ja ii oktiige leat dát árvomearka addojuvvon maŋŋá go Norgga ja Ruoŧa uniuvdna loahpahuvvui 1905:s. Maŋemus olmmoš geas lei Norgga Ledjon árvomearka, lei Ruoŧa Gonagas Gustaf VI Adolf gii jámii 1973:s.

Árvoortnet loahpahuvvo

Go ođđajagimánu 29. beaivvi 1906 geahčadedje Hoavvaárvodási njuolggadusčállosiid, de biddjojuvvo Norgga Ledjon riddárat seamma árvodássái go St. Olavs Orden stuoraruossa. Gonagas Haakon ii válljen fievrredit viidáseappot Norgga Ledjon árvomearkka ja iige son guoddán goassege ieš Norgga Ledjona – vaikko Gonagas virggálaččat lei dien mearkka Stuorameasttir.

Gonagas Haakon VII heaittihii Den Norske Løve Hoavvacealkámušain njukčamánu 11. beaivvi 1952. Norgga Ledjon doaibmanjuolggadusat ledje čállojuvvon Norgga Stáhtakaleandarii gitta 1951 rádjái, ja go kaleandariin mat bohte dan maŋŋá eai leat šat diet njuolggadusat, de dat lei guhká áidna mearkan dasa ahte diet árvomearka ii šat geavahuvvon.